Ôn tập thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất ở giai đoạn cao điểm và chuẩn bị bước vào kỳ thi tốt nghiệp THPT 2024?
Tuổi Trẻ chia sẻ nội dung hướng dẫn của các thầy, cô giáo sau khi Bộ GD-ĐT ban hành đề thi tham khảo cho kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay.
Ngữ văn: đặt tác phẩm trong sự so sánh, đối chiếu
Cô Nguyễn Kim Anh – giáo viên ngữ văn Trường THPT Phan Huy Chú (Hà Nội) – chia sẻ: Cấu trúc đề thi tham khảo năm 2024 tương tự như năm 2023. Đề thi vẫn có một phần nghị luận văn học, thường là phần chiếm số điểm nhiều nhất trong tổng điểm bài thi. Vì thế, việc ôn tập phần kiến thức về tác phẩm văn học rất quan trọng.
Để hệ thống hóa phần tác phẩm văn học, học sinh có thể lập bảng, vẽ sơ đồ. Trong đó, có nội dung chính về bối cảnh sáng tác, tác giả, mạch nội dung chính của tác phẩm, đặc trưng phong cách, bút pháp được sử dụng trong tác phẩm. Việc lập bảng, sơ đồ ghi nhớ này không chỉ phục vụ cho phần nghị luận văn học mà có thể còn giúp học sinh có điểm ở những ý nhỏ trong phần đọc hiểu khi đề hỏi về thông tin tác giả, tác phẩm.
Từ mạch nội dung chính, học sinh có thể ghi chú những từ khóa quan trọng của tác phẩm để nhớ những tình huống, chi tiết, nội dung mang thông điệp hay dấu ấn phong cách của tác giả. Đây cũng là các dẫn chứng để học sinh trích dẫn vào bài khi đi thi.
Ở mức độ cao hơn, học sinh có thể học cùng lúc với 2-3 tác phẩm có cùng chủ đề. Cách học này giúp học sinh ghi nhớ sâu hơn tác phẩm trên cơ sở tìm ra các điểm giống, khác nhau. Khi thi, học sinh có thể sử dụng chất liệu của các tác phẩm khác nhau để so sánh, hoặc trích dẫn làm rõ thêm nội dung mà đề yêu cầu. Điều này giúp các em có thêm điểm cộng cho bài thi.
“Ví dụ học sinh có thể học bài Người lái đò sông Đà (Nguyễn Tuân) cùng với Ai đã đặt tên cho dòng sông (Hoàng Phủ Ngọc Tường) để tìm ra điểm chung và khác biệt trong phong cách hai tác giả, cũng như sự giống, khác nhau ở hai dòng sông trong hai tác phẩm. Hoặc các em có thể học để hiểu về thân phận người phụ nữ trong Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu), Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài), Vợ nhặt (Kim Lân) …”, cô Kim Anh giải thích.
Theo cô Kim Anh, để ôn tập và làm tốt dạng câu nghị luận xã hội, học sinh nên ghi nhớ các bước làm bài theo dạng “công thức” để có thể làm đủ ý, mạch lạc nhưng không bị quá dài. Có hai dạng nghị luận xã hội thường gặp là nghị luận về một hiện tượng đời sống và nghị luận về một tư tưởng đạo lý.
Cả hai dạng này đều có năm bước triển khai, có thể ứng với năm ngón tay trên bàn tay để dễ nhớ. Cụ thể gồm các bước: nêu vấn đề, giải thích yêu cầu của đề, phân tích/chứng minh, bình luận và rút ra bài học hay đề xuất giải pháp.
Toán: luyện cả đề tự luận và trắc nghiệm
Các thí sinh ở Kiên Giang đến điểm thi nghe phổ biến quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2023 – Ảnh: CHÍ CÔNG
Thầy Lê Văn Cường, giáo viên Trường THCS&THPT Nguyễn Tất Thành (Hà Nội), cho rằng căn cứ vào đề thi tham khảo năm nay, học sinh cần học chắc chương trình toán lớp 12 và một số nội dung lớp 11. Trong đó lưu ý phần tổ hợp – xác suất, cấp số cộng – cấp số nhân, nhị thức Newton, khoảng cách, góc… của chương trình toán lớp 11.
Thầy Cường cho rằng ở học kỳ II lớp 12, học sinh cần vừa học vừa chủ động hệ thống kiến thức cơ bản theo các chủ đề/dạng bài. Ở mỗi chủ đề/dạng bài, các em cần rút ra kinh nghiệm trong cách nhận biết, các cách giải khác nhau.
Việc hệ thống lại, ôn tập kỹ từng chủ đề sẽ giúp các em biết những phần mình đã học chắc và phần còn yếu để nhờ thầy cô hướng dẫn thêm hoặc tự mình dành thời gian luyện nhiều hơn. Các em có thể thống kê, ghi chú lại những lỗi từng mắc để tránh lặp lại khi đi thi.
Ở phần luyện đề, các em lưu ý có thể luyện riêng từng dạng bài ở các mức độ khác nhau để thành thạo. Sau đó có thể luyện đề tổng hợp tương ứng với cấu trúc đề thi tham khảo. Việc luyện đề tổng hợp còn giúp học sinh có kinh nghiệm trong phân bố thời gian hợp lý cho bài thi, rèn khả năng tập trung cao trong khoảng thời gian tương ứng với thời gian thi.
Đặc biệt, các em không nên cực đoan chỉ luyện đề trắc nghiệm mà cần luyện tập cả các bài tự luận và trắc nghiệm. Vì những dạng bài tự luận sẽ rèn cho học sinh khả năng tư duy, hiểu sâu bản chất của toán học để tránh những sai sót, nhầm lẫn khi thi. Còn trắc nghiệm thì rèn cho học sinh khả năng phản ứng nhanh, kinh nghiệm tránh những câu gài bẫy gần giống đáp án đúng.
Tiếng Anh: luyện theo chuyên đề
Cô Phùng Thị Hạnh (giáo viên tiếng Anh Trường THPT Ngô Quyền, Hải Phòng) cho rằng: Khi luyện đề các em có thể làm trọn vẹn một đề tổng hợp để có kinh nghiệm phân bố thời gian hợp lý, rèn khả năng tập trung cao độ. Nhưng cũng có thể tách từng phần nội dung của các đề thi để luyện theo chuyên đề.
Ví dụ, với một câu hỏi về động từ trong đề thi, không chỉ luyện để làm câu hỏi đó mà cần mở rộng ôn tất cả các thì có liên quan tới câu đó.
Sau khi đã ôn tập chắc ở từng phần nội dung theo chuyên đề, có thể quay lại làm các đề tổng hợp để có kinh nghiệm trong phân bố thời gian hợp lý cho từng phần của bài thi, chuẩn bị tâm thế tốt nhất bước vào phòng thi.
Theo Tuổi Trẻ Online
